Vergi/Ceza İhbarnamesi

Vergi tarhiyatı yapmaya yetkili idareler (vergi daireleri, belediye) tarafından mükellef ve vergi sorumlularına kesilen vergi aslı ve cezaları ihbarname ile tebliğ olunur.

İhbarname en basit ifadesiyle, vergi cezası kesilen kişiye yapılan detaylı bildirimdir. Bu bildirimde, vergi cezası kesilen kişi, verginin türü ve hem aslı hem de cezası olarak miktarı, hukuki dayanağı olan vergi inceleme raporu ya da takdir komisyon bilgileri, dava açma yeri ifade edilir.

Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Hangi Yollara Başvurulabilir?

Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Başvurulabilecek İdari Yollar:

• Vergi işleminde bir hata olduğu düşünülüyorsa vergi hatasının düzeltilmesi için başvuruda bulunulabilir. Bu hata halleri; ihbarname kesilen kişide hata, mükellefiyette hata, vergi konusunda hata, vergi değerinde veyahut miktarında hata, mükerrer vergilendirme olarak ifade edilebilir.
• İhbarnameye muhatap olan kişi, şartlarını taşıyorsa uzlaşma yoluna başvurabilir. Uzlaşma, vergi ve vergi ziyaı cezasının tutarı konusunda pazarlık edilmesi suretiyle indirim sağlanması anlamına gelmektedir. Uzlaşmaya gidilemeyecek tek konu ise, Vergi Usul Kanunu 359. maddede düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu kapsamında olan vergi aslı ve vergi ziyaı cezalarıdır.
• Vergi aslı ve cezası için dava açma yoluna gidilmeyecekse, “Vergi Usul Kanunu’nun 376. maddesine göre ödeyeceğim” şeklinde bir dilekçe verilerek vergi ziyaı cezası hakkında, yarı oranında indirim istenebilir. Ancak indirimden yararlanabilmek için, vergi aslı ile indirimden sonraki cezanın 30 (otuz) gün içerisinde ödenmesi gerekir.

Vergi/Ceza İhbarnamesine Karşı Başvurulabilecek Adli Yollar:

Dava dilekçesinin İdari Yargılama Usulü Kanunu 3. maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir. Dava dilekçesinde;

• Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
• Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
• Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
• Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
• Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası,
• Vergi/ceza ihbarnamesi numarası ve ihbarnamenin iptali talebi yer almalıdır.

Eğer dava dilekçesi bu şartları taşımaz ise; ilk aşamada, dilekçenin kanunda belirtilen şartlara uygun hale getirilmesi adına dilekçe ret kararı verilecek olup aynı hatanın tekrarlanması durumunda ise dava ret kararı verilecektir.

Vergi/Ceza İhbarnamesinde Dava Aşamaları

• Vergi/ceza ihbarnamelerine karşı dava açma süresi, ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 (otuz) gündür.
• Dava dilekçesi karşı taraf sayısından bir fazla olarak hazırlanarak ihbarnameyi düzenleyen idarenin bulunduğu yerde, eğer o ilde İdare veya Vergi Mahkemesi yoksa bağlı olduğu İl İdare veya Vergi Mahkemesinde açılır.
• Dava açıldıktan sonra Mahkemesince 15 gün içerisinde ilk inceleme yapılarak dava dilekçesinde herhangi bir eksiklik olup olmadığı değerlendirilecektir.
• Bu değerlendirme sonucunda herhangi bir eksiklik olmadığı anlaşıldığında davalı idare savunmasının alınması için dava dilekçesi davalı idareye gönderilir. Davalı idare, dava konusu vergi/ceza ihbarnamesine konu işlemin hukuka uygun olduğunu belirtir savunma dilekçesi ile işleme dayanak belgelerini Mahkemeye sunar ve Mahkemesince de bu savunma dilekçesi davacıya gönderilir. Davacı bu dilekçeye cevap verebileceği gibi herhangi bir dilekçe göndermeyerek dava dosyası tekemmül ettirilebilir. Savunmaya cevap verme durumu oluştuğu takdirde ise, davacının savunmaya cevabı idareye gönderilir. İdarenin cevaba cevap dilekçesi vermesi durumunda ise dava dosyası tekemmül etmiş olur.
• Dava dosyasının tekemmül etmesi ile birlikte artık dava hakkında karar verilme aşamasına geçilmiş olup Mahkemesince karar verme sırasına alınır.

Vergi/Ceza İhbarnamelerinde Yürütmenin Durdurulması:

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesine göre, “Vergi Mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durdurur.” ifadesi ile davanın açılması ile birlikte vergi/ceza ihbarnamesinin tahsili durmaktadır. Bu itibarla dava açılmakla tahsili duran ihbarnameden kaynaklı haciz ve devamı işlemleri yapılamayacaktır.

Sonuç olarak vergi/ceza ihbarnamelerinde dava açılmakla birlikte ihbarnamenin yürütmesi durmaktadır.

Vergi Mahkemelerinde Duruşma:

• Vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı 25.000 TL’yi aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılır.
• Temyiz ve istinaflarda duruşma yapılması tarafların istemine ve Danıştay veya ilgili Bölge İdare Mahkemesi kararına bağlıdır.
• Duruşma talebi, dava dilekçesiyle cevap ve savunmalarda yapılabilir.
• Danıştay, mahkeme ve hakim kendiliğinden duruşma yapılmasına karar verebilir.
• Duruşmalarda taraflara ikişer defa verilir. Hiçbiri gelmezse duruşma açılmaz, inceleme evrak üzerinde yapılır.
• Duruşma yapıldıktan sonra en geç 15 gün içinde karar verilir.

Vergi hukuku ile ilgili aşamalar, teknik bilgiye ve etkin takibe dayandığından ötürü, vergi alanında uzman avukat vasıtasıyla takibi önem arz etmektedir.